Systematyka

KRÓLESTWO - zwierzęta
TYP - strunowce
GROMADA - ssaki
RZĄD - parzystokopytne
RODZINA - jeleniowate
RODZAJ - jeleń
GATUNEK - jeleń szlachetny (Cervus elaphus)

Występowanie

Europa Środkowa i Południowa, część Półwyspu Skandynawskiego, Afryka Północna, Azja od Morza Czarnego do Morza Ochockiego i Morza Japońskiego. Introdukowany także w wielu innych krajach. W Polsce występuje we wszystkich większych kompleksach leśnych.

Środowisko życia

Nizinne i górskie lasy liściaste, iglaste i mieszane z dostępem do wody. W okresie wiosennym łąki i szuwary, latem i jesienią lasy dębowo - bukowe, zimą bory sosnowe.

Charakterystyka

Długość ciała do 2,5 m, ogona do 22 cm, wysokość w kłębie 75 - 150 cm, ciężar ciała do 350 kg. Ubarwienie sierści czerwono-brunatno-rudawe latem i płowe zimą. Na pośladkach występuje wydłużona brązowo-żółta plama zwana lustrem. Poroże byka w formie wieńca (np. szpi- caki, widłaki, ósmaki, szóstaki) jest masywne, a liczba odgałęzień może dochodzić do 30 sztuk. Ma dobry węch, świetny słuch i wzrok.

Tryb życia

Dorosłe samce są samotnikami łączącymi się w małe stada tylko w okresie godowym. Komunikują się przy pomocy dźwięków oraz za pomocą zapachów. Śpią tylko 60 do 100 minut na dobę.

Odżywianie

Zwierzęta roślinożerne. Pokarmem są głównie trawy, zioła, pędy, liście, kora i owoce drzew i krzewów. Żerują wczesnym rankiem i wieczorem, a także nocą, w dzień ukrywają się w leśnych gęstwinach.

Rozród

Zwierzęta żyworodne. Dojrzałość płciową osiągają w drugim roku życia. Samiec gromadzi na swoim te- rytorium haremy składające się z kilkunastu samic (łań). Rykowisko rozpoczyna się na przełomie wrze- śnia i października. Ciąża trwa około 235 dni, samica rodzi zwykle jedno młode (cielę), które przebywa z matką do 10 miesiąca życia. Żyją do 20 lat.

Zagrożenie i ochrona

Naturalnym wrogiem jest wilk, ryś i niedźwiedź. Podlega ochronie okresowej. Jest zwierzyną łowną. Przez człowieka są pozyskiwane dla mięsa, skór i poroża.